Предыдущая страница реферата | 10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20 | Следующая страница реферата

Шафарня, ж. Самаробная шафа, скрыня для захоўвання мукі і інш.(Абабурка).

Яна /Алімпіяда/ прайшла, адчыніла дзверы і кінула яго /ручнік/ на шафарню ў сенцы (Алімпіяда, с.44). Мех быў новы, з суравога палатна, дастала сёння з шафарні – трапіў пад рукі, - у ім толькі раз вазілі малоць, і цяпер з яго яшчэ церушылася мука (Тартак, с.4).

Шляк, м. Палоска тканіны іншага колеру або іншага ўзору (СПЗБ, т.5).

Дастаўшы, падала яму /Харбіну/ - новенькі, чысценькі, з выбеленага кужалю, доўгі рушнік з вышытымі шлякамі(Алімпіяда, с.430).

Шума, ж. Смецце (СПЗБ, т.5)

У раскапаную ля дарогі старую шырокую яму цяпер звозілі з вёскі шуму, трасочнік, сцягвалі з поля каменне (Мсціжы, с.207).

У розных рэгіёнах Беларусі смецце называецца словамі  смяццё, шума, ляда, сур, сур е, мусар (ЛАБНГ, т.3, карта 126).

Шуметнік, м. Сметнік (СПЗБ, т.5).

Зарвала ёй /Выліне/ - падавілася, як сарока кавалачкам сала, глынуўшы яго разам з ніткай на шуметніку (Алімпіяда, с.550).

Шчавун, м. Дзікае шчаўе (СПЗБ, т.5).

Плота ад поля не відаць: ён схаваўся ў дзядах і шчавуне (Чакай у далёкіх Грынях, с.31).

Параўн.: шчавук, абл. (ТСБМ, т.5, ч.2),  шчавель, шчавей, шчаўе, шчаўё, шчавух, шчавер (ЛАБНГ, т.1, карта 261).

Шыллё, н. Ігліца. (СПЗБ, т.5).

Адтуль тырчалі высунутыя кароткія ногі ў гумавых ботах з паналіпанымі да халяў мохам, шыллём, жоўтым бярозавым лісцем (Алімпіяда, с.218). Ад жару высахла зямля і побач бралася агнём – тлела -  леташняе чорнае шыллё, кара і белыя пянькі сіўцу (Мсціжы, с.40).

Шыльнік, м.Ігліца (СПЗБ, т.5).

За плечы пасыпаўся халодны калючы шыльнік, бы хто ўгары страсянуў елкі (Чакай у далёкіх Грынях, с.72).

Параўн.:шыгільня н.  – хваёвыя шпількі ў лесе (Бялькевіч), шыльнік – іголкі хвоі, елкі (Сцяшковіч Мат.).

Як паказвае прааналізаваны матэрыял, дыялектызмы-назоўнікі абазначаюць назвы прадметаў хатняга ўжытку, будынкаў, сельскагаспадарчых прылад, вопраткі, птушак, рыб і насякомых, раслін.

Сярод лексічных дыялектызмаў-назоўнікаў вылучаецца падгрупа эмацыйна-экспрэсіўных дыялектызмаў. Пры іх дапамозе перадаюцца розныя адценні – іроніі, гумару, ласкальнасці, неадабрэння, асуджэння, фамільярнасці і інш. Выяўленыя эмацыйна-экспрэсіўныя дыялектызмы-назоўнікі характарызуюць асобу чалавека, яго знешні выгляд, характар, паводзіны, дзеянні. Параўн:

Дурніло, м. і ж., зневаж.(пра чалавека).(ТСБМ, т.2).

Якія свечы,. дурніло ты (Алімпіяда,с.263).

Лабідуда,м. і ж.,экспрэс., зневаж..(пра чалавека) (ТСБМ.т.3.).

Паваляка,м. і ж., экспрэс., зневаж (ТСБМ,т.4.).

Віня быў за яе маладзіцай, вясковы шыракаплечы лабідуда і паваляка (Алімпіяда.с.174.).

Неўздаляка. м.і ж. Пра слабага, нездаровага чалавека.

Рекомендуем скачать другие рефераты по теме: сочинения по литературе, защита дипломной работы, человек изложение.





Предыдущая страница реферата | 10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20 | Следующая страница реферата