Предыдущая страница реферата | 22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32 | Следующая страница реферата

Назоўнікі.

Адранак, м. Ранішняя пасьба кароў (ТСБМ, т.1).

Бегала і на ферму і з фермы праз дзядзінец, і летам у адранкі і зімой у ацёлы. (Алімпіяда, с.6). Такой парой гоняць дамоў з адранку скаціну (Тартак, с.219). Трэба падаіць і выгнаць кароў на адранак (Сцяпан Жыхар са Сцешыц, с. 159).

Альшэвіна, ж. Алешына (СПЗБ, т.1).

Маяк астаўся ззаду, чорны на чыстым небе, як сухая альшэвіна на балоце (Алімпіяда, с.71).

Параўн.: алеха, алешка, вольха, альшына, альшэвіна (ЛАБНГ, т.1, карта 152).

Беражніца, ж., абл. Берагавіна, бераг (ТСБМ, т.1).

І Вілія, і Жоглаўка падмывалі пагор’е з двух бакоў, вылізваючы з-пад беражніц белае, чырвонае і сіняе – у розны колер – круглае і адпаліраванае некалі каменне – гальку.(Мсціжы, с.3).

Параўн.: беражніца – замёрзлая вада каля берага ракі, беражына – бераг (ЖНС).

Бярно, н. (бёрны мн.). Бервяно (ТСБМ, т.1).

Бярозавыя чуркі, сасновыя чурбаны і доўгія бёрны, адцягнутыя далей з-пад ног – паўязджалі ў зямлю (Алімпіяда, с.259). Яно /карыта/ было відаць з вёскі, абабітае ад лёду, як кавалак бярна (Мсціжы, с.5).

Параўн.: бервяно, бервянё, браўно (ЛАБНГ, т.1, карта 182).

Вываратка, ж. Выварацень, вывернутае бурай дрэва (СПЗБ, т.1).

Нагнутыя да зямлі асіны выварочваюцца з карэннем. Будзе сёлета вываратак (Мсціжы, с.133). Ля старой яловай вывараткі стаялі дзве нізенькія доўгія капы сіўцу (Чакай у далёкіх Грынях, с.48).

Параўн.: выварат, вывараць, вывараціна, вываратка, вываратня, вываратак (ЛАБНГ, т.1, карта 188).

Вылівень, м. Лівень.

Пасека шумела, як ад дажджу, калі сячэ вылівень (Алімпіяда, с. 435).

Дзеўчынёха, ж. Дзяўчына, дзяўчо.

Яна і цяпер тоненькая і худзенькая, як дзеўчынёха (Алімпіяда, с.13).Доктар выйшаў і адразу прывёў дзеўчынёху  ў чорнай сукенцы і ў чырвонай крамнай хустцы (Мсціжы, с.120).

Параўн.: дзеўчынка, дзяўчонка, дзяўчук, дзяўчо, дзеўчаня, дзевачка (ЛАБНГ, т.3, карта 173).

Дзярняк, м. Дзёран (СПЗБ, т.2).

Біў вострымі цяжкімі капытамі канюшынішча, секучы дзярняк на кавалкі, як рыдлёўкай. (Алімпіяда, с.163).

Дзяцельніца, ж. Дзяцеліна. (канюшына). (СПЗБ, т.2).На мяжы ад самых варот аж да бульбы пажаўцела на сонцы густая дзяцельніца з круглымі ладнымі галоўкамі (Алімпіяда, с.8).

Параўн.:дзятліна, дзятлавіна, дзятлаўка, дзятліца, дзяцельнік, дзяцеляўнік, дзягцеліна (ЛАБНГ, т.1, карта 247).

Жвірак, м. Жвір, жоўты пясок (СПЗБ, т.2).

Ён доўга дыхаў з сябе, пасля, засіліўшы жменю слізкага, як проса, жвіраку, сыпануў ім з размаху па друзалках смалы – тушыў агонь (Найдорф, с.7).

Канюх, м. Каня (СПЗБ, т.2).

Не хацелася глядзець на канюхоў, што круціліся, здавалася, над самай галавой і прасілі піць (Лонва, с.170).

Параўн.: каня, канюх, кнігаўка, кніга, чаіца, кібіс (ЛАБНГ, т.1, карта 121).

Квяты, мн. Кветкі (СПЗБ, т.2).

Расхінаецца, калышачыся, лубін, дрыжаць на ім дробненька квяты, тады пачынае класціся на бакі – на адзін і на другі (Алімпіяда, с.49).

Параўн.: квятка, квят, кветка, цвет (ЛАБНГ, т.1, карта 228).

Крыжаватка, ж. Скрыжаванне дарог (СПЗБ, т.2).

На крыжаватцы ля дзвюх белых бяроз стаяў стары шэры каталіцкі крыж. (Алімпіяда, с.359). Пячное, доўгую вёску ў лесе на крыжаватцы дарог, можна абысці ля Рабога Калодзежа (Найдорф, с.8). Ля моста крыжаватка. Вуліцу тут перасякае дарога, што ад фермы вядзе на шашу. (Чакай у далёкіх Грынях, с.306).

Параўн.: крыжаванка, крыжавуха, крыжоўка, крыжоўніца, перакростак, ростанькі і інш. (ЛАБНГ, т.2, карта 85).

Курчаты, мн. Кураняты (СПЗБ, т.2).

Страшней за ўсё ў вёсцы для яго /шафёра/ былі каты і курчаты.(Алімпіяда, с.53) Глядзіць вас, курчатак. Кожнае курчо пад сваё крыло (Сцяпан Жыхар са Сцешыц, с.157).

Параўн.: курчаняты, курчукі, курчаты, цыпляняты, цыплюкі, піскляты, пыляняты, цівяняты (ДАБМ, карта 296).

Лісцвянка, ж. Лістота.

Бадзёраць пастарэлы бульбоўнік, і ён бярэцца яшчэ расці, дрыжыць прыжоўклай лісцвянкай,  але куды ўжо яму. (Чакай у далёкіх Грынях, с.65).

Лучка, ж. Лука, сенажаць ля рэчкі (СПЗБ, т.2).

Раку прарылі экскаватарамі напрамую ад Яськавага Балота да Дроздкі, засыпаўшы  лучкі, прарылі да жоўтага пяску, насыпаўшы высокія берагі (Алімпіяда, с.29). Ганька кожную раніцу цэлае лета бегала з касой і пасцілкай за раку ў лучкі: да каровы пусціла яшчэ і цяліцу. (Мсціжы, с.183).

Параўн.:  лучка, лука – паўвыспа, зробленая загібам ракі (Бялькевіч),лукі – луг пры сяле (Мат. мін.-мал.-ІІ).

Магнэс, м. Магніт.

На вечарынкі і на канцэрты я ўжо не хадок, а тут цягне. Як магнэсам. (Алімпіяда, с.127).

Маска, ж. Падмазка (СПЗБ, т.3).

Маску новую зрабіла, закруціўшы кавалак сала з кулак у белую анучу, устаюць і аладкі, і бліны самі, даткніся толькі нажом. (Найдорф, с.153).

Мачака, ж. Мачанка (СПЗБ, т.3).

Стаяў маленькі чорны саганок, у якім перш у нядзелю варылі мачаку (Найдорф, с.144).

Мультанка, ж. Мультан (гатунак тытуню).

Рекомендуем скачать другие рефераты по теме: сочинения по литературе, защита дипломной работы, человек изложение.





Предыдущая страница реферата | 22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32 | Следующая страница реферата