Предыдущая страница реферата | 2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12 | Следующая страница реферата

Гавыла, ж. Трава, пустазелле(Варлыга, с.29)

Пачаў расці дурнап’ян і ўсякая калючая гавыла (Алімпіяда, с.9). Пахла васількамі і ўсякай гавылай, што расце на гумнішчах. (Чакай у далёкіх Грынях, с.32). Сані, трапляючы ў расцёрты след, пішчалі цененька і мякка, як вецер у гавыле ля хаты пад прызбай (Агні, с.67).

Галец, м.Замёрзлая зямля без снегу(СПЗБ, т.1).

Хапянула на галец марозам зямлю (Чакай у далёкіх Грынях, с.131). Мароз узяўся нагалец і пёк, не адпускаючы: зіма пачалася ранняя (Алені, с.31).

У беларускіх гаворках з гэтым значэннем ужываюцца лексемы галашчок, галашчока, галута, галутва, сухалёдзіца (ЛАБНГ, т.2, карта 91).

Гальнік, м.Дзяркач (змецены венік)(Абабурка).

І вазьміце з сабой гальнікі. Дзеркачы,чым большыя – тым лепш. (Алімпіяда,с. 68.) Маці чыста падмяла гальніком памост, згарнуўшы пацёртую сухую леташнюю сырадэлю. (Тартак, с.152.) Агонь ля асвера расклала Кланя: падмяла гальніком снег з-пад ног, прынясла на бляшанай засланцы галавешкі з печы, і паклала на засланцы на зямлю (Найдорф, с. 80.)

У беларускіх дыялектных слоўніках адзначаны варыянты гэтага слова: галень, гальнік (Юрчанка), галень (СПЗБ), галяк (ЗНС). Параўнай іншыя назвы: драпач (НЛ), драпкач (ЖС), карачун (ДСБ).

Гатар, м. Лесапілка (СПЗБ,т.1).

Да маста на лажок выходзіла дваром калгасная лесапілка – гатар. (Алімпіяда,с.259.)

Глыж, м. Камяк (СПЗБ, т.1)

Яна падбегла і падхапіла вазок, каб не перакуліўся: выязджалі на дарогу з паднятымі трактарам снежнымі глыжамі (Алімпіяда,с.462.)

Параўн.: глыш (СПЗБ,т.1.), глыжка (ДСЛ).

Гранка, ж. Баразна,градка (СПЗБ,т.1).

Бегала і на ферму і з фермы праз дзядзінец ля плота ці праз свой гарод баразной між гранак…(Алімпіяда,с.6.)

Дзядок, м. Апорны слупок у гаспадарчым будынку (СПЗБ,т.2)

Калі ён учарэпіўся за дзядок, падумаў, што са страхой знясло і шчыт ад двара, - шчыты з аполкаў былі папрыбіваны да дзядкоў  (Мсціжы,с.13.).

Додніца, ж. Досвітак, світанне (Абабурка.).

Нашы пачалі ісці праз вёску, калі толькі яшчэ зазелянелася халодная додніца – адступалі на ўсход, на Бегамля (Алімпіяда,с.340).Зімой, калі Андрэй у маразы ехаў додніцай да ракі, правады гудзелі ў белых ад інею бярозах на розныя галасы (Мсціжы,с.24.).  Людзі ўсталі сёння додніцай і лавілі коней на выганчыку ў тумане, дзе яшчэ ярка гарэў агонь і спалі начлежнікі (Найдорф,с.61.).

Параўн.: додніцай прысл., досвіткам (Абабурка), додніка (Сцяшковіч), доднечкам (досвіткам) (Мат. мін.-мал.,ІІ.).

Друзалкі, мн. Кавалачкі чаго-небудзь (СПЗБ,т.2.).

Ляцяць на халодны бліскучы лёд, у які ўгрызаецца шырокі Харбінаў тапор, пырскаючы ў вочы друзалкамі лёду (Алімпіяда,с.337.).  Ухапіўшы друзалак халоднага збітага снегу – у каня з-пад капыта, - расцёр яго ў далонях і стаў мачыць вочы  (Агні,с.65.).

Параўн.: друзачка – дробны кусочак (ТСБМ,т.2.).

Дыля, ж. Тоўстая дошка (ТСБМ,т.2.).

Старыя сукаватыя пачарнелыя дубовыя камлі, якія нехта намерыўся быў распілаваць на дылі, ляжалі на зямлі (Алімпіяда,с.259.).

Рекомендуем скачать другие рефераты по теме: сочинения по литературе, защита дипломной работы, человек изложение.





Предыдущая страница реферата | 2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12 | Следующая страница реферата